Nieuwsbrief Muzikale Verhalen (56)
Maart 2024
Beste lezer,
Op de laatste dag van januari gaven Ephraïm (cello) en ik (piano) een concert in Emmen. Dit werd voorafgegaan door een biologische drie-gangen maaltijd samen met het publiek. Vanzelfsprekend werd aan onze tafel over muziek gesproken. Een tafelgenoot vroeg of wij ook Monteverdi op het programma hadden. Hij vertelde dat hij een groot liefhebber was van de madrigalen van deze componist. Wij moesten hem teleurstellen. (Wat natuurlijk wel kan is om hier aandacht aan te besteden in de maandelijkse nieuwsbrief. Dat komt in het april-nummer.)
Een andere tafelgenoot vertelde dat hij dirigent was van een Big Band. Ik vertelde dat ik in de jaren zeventig en tachtig verschillende stukken voor deze bezetting heb geschreven. Ook heb ik een keer meegedaan met een concours met het Metropole Orkest, waarvoor ik een eigen compositie en arrangement had ingeleverd. Tot mijn grote schrik moest ik zelf dirigeren. Nooit eerder gedaan, dat liep dan ook helemaal mis. Gelukkig heeft Rogier van Otterloo, vaste dirigent van het orkest, het van mij overgenomen... Een leuke aanleiding in deze nieuwsbrief laatstgenoemde centraal te stellen.
Mijn compositie Metamorfose is twee keer gespeeld tijdens het concours; à vue, dat betekent zonder oefenen direct van het blad spelen. De eerste keer met leden van het Metropole Orkest, de tweede keer door muziekstudenten die zich voor het concours hadden aangemeld. Bovenstaande is met mijn Walkman opgenomen, waarbij ik de beste delen van beide uitvoeringen grofweg aan elkaar heb geplakt. Heel blij ben ik met de saxofoonsolo door Piet Noordijk.
Ik wens u veel lees- en luisterplezier!
Imke Jelle van Dam
Inhoudsoverzicht
Info bekostiging maandelijkse nieuwsbrief
Mocht u iemand kennen die mogelijk ook interesse heeft in deze nieuwsbrief, dan wordt het op prijs gesteld als u deze met begeleidend schrijven doorstuurt. Men kan zich dan zelf kosteloos abonneren (info).
Concertagenda
Antrovista actualiseert (bijna) dagelijks de concertagenda.
Overzicht concerten en muziekcursussen
naar boven
Rogier van Otterloo (1941 – 1988)
Rogier van Otterloo (componist, arrangeur, pianist en dirigent) was de oudste zoon van componist en dirigent Willem van Otterloo. Hij studeerde aan het Amsterdams Muzieklyceum piano en fluit. Het bekendst werd Van Otterloo door de filmmuziek Turks Fruit (1973) en Soldaat van Oranje (1977) en door zijn samenwerking met Thijs van Leer op diens Introspection-elpees. In 1980 werd hij tot chef-dirigent benoemd van het Metropole Orkest als opvolger van Dolf van der Linden.
Muziekvoorbeelden en documentaires
naar boven
Film- en andere muziek van Rogier van Otterloo
Toots Thielemans - Soundtrack Turks Fruit (1973)
Rogier Van Otterloo - Help! De Dokter Verzuipt (1974)
Rogier Van Otterloo - Keetje Tippel (1975)
Rogier Van Otterloo – On The Move (1976)
Soldaat van Oranje - Rogier van Otterloo (1976)
Rogier van Otterloo - Le Mistral door Metropole Orkest (1982)
naar boven
Hommage aan Rogier van Otterloo
Op 10 maart 2011 organiseerde het Metropole Orkest in samenwerking met Omroep Max een eerbetoon aan Van Otterloo, in concertzaal Vredenburg Leidsche Rijn. Medewerking werd verleend door Rita Reys, Louis van Dijk, Toots Thielemans, Gerard Cox, Thijs van Leer, Ernö Olah en Edwin Rutten. Tevens werd op die avond het eerste exemplaar van de biografie van Van Otterloo aangeboden aan diens weduwe Willy.
Metropole Orkest - München '74
Metropole Orkest - Op hoop van zegen
Thijs van Leer & Metropole Orkest - Rondo I
Louis van Dijk & Metropole Orkest - The final question
Rita Reys & Metropole Orkest - One less bell to answer
Gerard Cox & Metropole Orkest - 1948
Gerard Cox & Metropole Orkest - Mooie zomer
Jean Toots Thielemans & Metropole Orkest - Rosa Turbinata
naar boven
Beethoven - Een biografie (11)
[Bron: Een Biografie van Ludwig van Beethoven (1770–1827) door Jan Caeyers + Opus Klassiek]
Prins Karl Alois Lichnowsky was niet alleen in de Weense muziekkringen een geliefde mecenas: hij hield van muziek en ondersteunde kunstenaars van allerlei pluimage naar vermogen, waaronder ook Beethoven. Ondanks een haat-liefde verhouding heeft Beethoven een aantal grote werken van zijn hand aan de Lichnowsky's opgedragen: de Pianotrio's (op. 1), de Sonate pathétique (op. 13), de Pianosonate (op. 26) en de Tweede symfonie (op. 36) voor de prins, en het ballet Die Geschöpfe des Prometheus (op. 43) voor de prinses.
Die Geschöpfe des Prometheus (op. 43)
naar boven
Gids voor orkestmuziek (29): Joseph Haydn (2)
Symfonie no. 45 in fis, 'Abschieds-symfonie' (1772; 35 min.)
De 'Abschieds-symfonie' is een unicum in de muziekhistorie. Ze tekent de sociale toestand van de tijd, toen de muzikanten, de hedendaagse toonkunstenaars, leefden bij de gratie hunner vorstelijke, soms kerkelijke, broodheren. Al is deze symfonie ook wel als grap bedoeld, die zijn uitwerking niet miste. (...) Deze symfonie-met-een-programma is vermoedelijk op de volgende wijze ontstaan. In 1772, toen Haydn kapelmeester was in dienst van vorst Paul Esterhazy, werd het verblijf in Esterhazy, het buitengoed van de vorst, zó lang gerekt, dat de orkestleden erover begonnen te mopperen. Ze mochten hun vrouwen ook al niet meenemen aangezien er altijd gekrakeel ontstond en ze verlangden naar huis, naar Wenen. Ze beklaagden zich bij 'vader' Haydn, die een verzoekschrift in de vorm van een symfonie samenstelde, dat een duidelijke wenk bevatte. De eerste delen van deze symfonie verschilden niet van een gewoon werk, doch in de finale gebeurde er wat. Het thema van het adagio werd weer ingezet, doch terwijl de andere musici gewoon doorspeelden, stonden na een paar maten de tweede hoorn en de eerste hobo op, namen hun partijen van de lessenaar, bliezen de kaarsen uit en liepen op hun tenen weg. Enige maten later volgde de fagot hun voorbeeld, kort daarna nog enige blazers, dan de strijkers tot tenslotte in een bijna donkere orkestruimte een restant van twee strijkers de afscheidszang ten einde speelde... Prins Esterhazy had de bedoeling begrepen, nam de zaak sportief op en de volgende dag werden de koffers gepakt.
naar boven
Die Matthäus Passion (12)
Auteur: Lou van Strien (1899-1944)
- Weinig werken der muziekliteratuur ... (deel 1)
- Niet altijd is de populariteit ... (deel 2)
- Toen Bach in het najaar van 1728 met de compositie ... (deel 3)
- Doch alvorens Bach die functie kon aanvaarden ... (deel 4)
- Tot 1723 is Bach te Cöthen gebleven, toen ... (deel 5)
- In Beybehaltung guter Ordnung in denen Kirchen ... (deel 6)
- Als Bach, gelijk de geschiedenis wil, vijf volledige ... (deel 7)
- Op het oogenblik waarop Bach zich in de herfst ... (deel 8)
- Picander’s triviale dichtkunst zal Bach niet ... (deel 9)
- De groote en onbetwistbare verdienste van ... (deel 10)
- Dat Bach's Matthaeuspassie-tekst van dergelijke ... (deel 11)
Brockes' passietekst was stellig niet vrij van banale, soms zelfs van vulgaire, versfragmenten. Daarvan geeft onderstaand recitatief uit de gijzelings-episode een denkbeeld.
"Drauf zerrten die Kriegsknecht' ihn herein
und riefen ihre Wut mehr anzuflammen
die ganze Schar zusammen.
Die banden ihn an einen Stein
und geiszelten den zarten Rücken
mit nägelvollen Stricken"
En na de scène van Petrus' verloochening komt dan de volgende aria, welke een goed beeld geeft van den literairen tijdgeest
"Heul, du Schaum der Menschenkinder,
winsle, wilder Sündenknecht!
Tränenwasser ist zu schlecht;
weine Blut, verstockter Sünder!"
Doch niettemin leefde er een sterke dramatische kracht in dien tekst en dat is ook de reden geweest, dat vele componisten van naam Brockes' passie op muziek gezet hebben; zoowel Händel als de in zijn tijd beroemden Telemann behooren tot de auteurs die een passiemuziek op Brockes' verzen leverden.
(Volgende delen van deze feuilleton in de komende nieuwsbrieven)
naar boven