Classicisme 

Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791)

Van jongs af aan bezat Wolfgang Amadeus Mozart een uitzonderlijk muzikaal talent. Zijn vader, Leopold Mozart, besloot zich geheel te wijden aan de opleiding van zijn zoon. Om diens gaven wereldkundig te maken, nam hij hem mee op uitgebreide reizen door Frankrijk, Engeland, België, Nederland, Italië, en naar Wenen en Duitse steden. Op zijn zesde was Mozart al een pianovirtuoos, en al spoedig bleek ook een uitstekend organist en violist. Tijdens zijn optredens bracht hij niet alleen ingestudeerde werken ten gehore, maar improviseerde ook variaties, fuga’s en fantasieën, en speelde a prima vista concerten.

Tijdens deze reizen componeerde hij onophoudelijk: zijn eerste menuetten schreef hij op zesjarige leeftijd, zijn eerste symfonie vlak voor zijn negende verjaardag, een oratorium op zijn elfde en een opera op zijn twaalfde. In totaal liet hij meer dan zeshonderd werken na.

Dankzij zijn vroege reizen raakte Mozart vertrouwd met vrijwel alle Europese muziekstijlen van zijn tijd. Hij imiteerde en verbeterde zijn voorbeelden, waardoor zijn muziek uitgroeide tot een synthese van nationale stijlen. Het componeren ging hem schijnbaar moeiteloos af: hij dacht zijn werken volledig uit in zijn hoofd, en het opschrijven was slechts het vastleggen van wat al voltooid in zijn geest bestond.

Mozarts vroege werken

In juni 1763 begon de familie Mozart – vader Leopold, moeder Anna Maria, zoon Wolfgang en dochter Nannerl – aan een lange reis die hen onder meer naar Londen en Parijs voerde. Pas in november 1766 keerden zij terug in Salzburg. Tijdens hun verblijf in Parijs raakte de jonge Mozart geboeid door de muziek van Johann Schobert (ca. 1740–1767), die hij verwerkte in een sonate en een pianoconcert.

Ook Johann Christian Bach (1735–1782), met wie Mozart in Londen kennismaakte, had een blijvende invloed op hem. In 1772 bewerkte Mozart drie van diens sonates tot pianoconcerten.

Een bezoek aan Wenen in 1768 leidde bij de twaalfjarige Mozart tot de compositie van onder meer een Italiaanse opera buffa en een Singspiel. Tussen 1770 en 1773 reisde hij veel in Italië, waar hij zijn eerste strijkkwartetten schreef en contrapuntische studies maakte tijdens lessen bij Padre Martini in Bologna. In Milaan componeerde hij twee opere serie.

De invloed van Italiaanse componisten, vooral Giovanni Battista Sammartini, is duidelijk hoorbaar in de symfonieën die hij in deze jaren schreef. Toch wijst zijn Symfonie in D (KV 133) uit juli 1772 al op een nieuwe inspiratiebron: de muziek van Joseph Haydn.