Muziek uit de middeleeuwen (500-1400)
Het gregoriaans en het wereldlijke lied in de middeleeuwen
- Het gregoriaans en het wereldlijke lied in de middeleeuwen (Inleiding)
- Katholieke gezangen en liturgie (De Rooms-Katholieke liturgie / Moderne notatie van het gregoriaans)
- Categorieën, vormen en typen gezangen (Reciteertonen en Psalmtonen / Antifonen / Hymnen / Responsorium / Antifonale Psalmodie / Tractus / Graduale / Alleluia / Offertorium / Gezangen van het Ordinarium)
- Latere ontwikkelingen van het Gregoriaans (Troop / Sequentia / Liturgisch Drama)
- Muziektheorie en muziekpraktijk in de middeleeuwen (De acht kerktonen / Notatie)
- Niet-liturgische en wereldlijke monodie (Goliardenliederen / Conductus / Heldenlied / Jongleurs / Troubadours en trouvéres / Melodische technieken van troubadours en trouvéres / Meistersinger / Liederen uit andere landen)
- Instrumenten en instrumentale muziek in de middeleeuwen
terug naar: Muziek uit de Middeleeuwen
naar boven
1. Het gregoriaans en het wereldlijke lied in de middeleeuwen
In de middeleeuwen speelde muziek een belangrijke rol in zowel het religieuze als het wereldlijke leven. Het gregoriaans gezang vormde de kern van de katholieke liturgie. Deze eenstemmige Latijnse gezangen, gezongen door geestelijken, waren bedoeld om de Bijbelteksten op plechtige wijze te ondersteunen. Ze werden verdeeld in categorieën zoals het ordinarium (vaste gezangen van de mis) en het proprium (wisselende gezangen).
Vanaf de 9e eeuw ontwikkelde het gregoriaans zich verder: er ontstond meerstemmigheid (organum) en een systeem van neumennotatie, waarmee melodieën konden worden vastgelegd. De muziek was gebaseerd op modi, kerktoonladders die het karakter van een melodie bepaalden.
Naast de kerkelijke muziek bloeide ook de wereldlijke monodie (eenstemmig gezang). Troubadours en trouvères zongen over liefde, oorlog en het dagelijks leven, vaak met begeleiding van instrumenten zoals luit, vedel of harp. Hoewel instrumentale muziek aanvankelijk ondergeschikt was aan zang, ontstond later een zelfstandige traditie van dansen en melodieën.
naar boven